"Κείνο που με τρώει, κείνο που με σώζει..." Σχέδιο εργασίας για τον Καραγκιόζη

Στα πλαίσια των καινοτόμων προγραμμάτων (πολιτιστικό) επιλέξαμε να ασχοληθούμε με τον Καραγκιόζη με τίτλο " Κείνο που με τρώει, κείνο που με σώζει..."
Η αφορμή δόθηκε από την παρατήρηση της σκιάς ενός παιδιού στο διάλειμμα και έτσι ξεκινήσαμε ..
Κάποια παιδιά δεν ήξεραν τον Καραγκιόζη!, αυτά όμως που τον ήξεραν είναι φανατικοί θαυμαστές του και ενθουσιάστηκαν με το θέμα. Έπεται και συνέχεια ...

• Αρχικά μιλήσαμε για το πως δημιουργείται η σκιά και  κατ΄επέκταση για ημέρα και νύχτα. Τι δραστηριότητες κάνουμε την ημέρα και τι τη νύχτα . Δημιουργήσαμε λίστα με ρήματα . Τα αποτυπώσαμε με ζωγραφική .

Τα ΖΖΖΖΖ και οι κεραυνοί είναι από τα ...ροχαλητά !

• Κάναμε αναζήτηση στο διαδίκτυο για πληροφορίες σχετικά με τον Καραγκιόζη και την ιστορία του Θεάτρου Σκιών . 'Ετσι διαβάσαμε για το πως γεννήθηκε το Θέατρο Σκιών . 

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

Η γέννηση του πασίγνωστου λαϊκού μας ήρωα του ελληνικού θεάτρου σκιών , του αγαπημένου μας Καραγκιόζη, δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένη και έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις πάνω στο θέμα αυτό. Η ιστορία της δημιουργίας του βασίζεται σε προφορικές παραδόσεις από τις οποίες η πιο διαδεδομένη αναφέρεται στον γνωστό θρύλο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη που ζούσαν στην Προύσα. Ο Χατζηαβάτης ήταν εργολάβος οικοδομών και είχε αναλάβει να χτίσει το σαράϊ του πασά της Προύσας. Πήρε στο γιαπί εργάτες και αρχιμάστορα έβαλε τονΚαραγκιόζη που ήταν μαραγκός, μα είχε μυαλό πρωτομάστορα. 
Ο πασάς είδε ότι το σαράϊ αργούσε να τελειώσει κι εφοβέρισε τον Χατζηαβάτη πως θα τον θανατώσει. Ο Χατζηαβάτηςφοβήθηκε και φανέρωσε στον πασά ότι φταίχτης ήταν οΚαραγκιόζης που έλεγε αστεία στους μαστόρους και γελούσαν. 
Ο πασάς φοβέρισε και τον Καραγκιόζη αλλά εκείνος εξακολούθησε να αστειεύεται. Ετσι ο πασάς τον θανάτωσε.
Ολοι αγανάχτησαν με τον άδικο σκοτωμό του Καραγκιόζη κι ο πασάς για να ημερέψει τον λαό έχτισε ένα ωραίο μνημείο στηνΠρούσα κι έθαψε εκεί τον Καραγκιόζη με μεγάλες τιμές. Η αδικία όμως αυτή κόστισε πολύ στον πασά κι αρρώστησε βαριά.
Οι άλλοι αγάδες για να διασκεδάσουν τον πασά έφεραν τον Χατζηαβάτη στο σαράϊ να του λέει τα χωρατά του Καραγκιόζη. Μια μέρα ο Χατζηαβάτης έκοψε έναν χάρτινο Καραγκιόζη, τέντωσε ένα πανί που το φώτισε κι έδωσε παράσταση Καραγκιόζη. 
Ο πασάς ευχαριστήθηκε τόσο που του έδωσε άδεια να παίζει παραστάσεις όπου θέλει. Λέγεται, λοιπόν, πως έτσι δημιουργήθηκε ο Καραγκιόζης. Υπάρχει όμως και ακόμα ένας θρύλος για τον Καραγκιόζη που αναφέρεται στην ιστορία ενός έλληνα από τηνΥδρα, του Γ. Μαυρομάτη και τοποθετείται χρονολογικά περίπου τον 18ο αιώνα. Ο Μαυρομάτης, λέγεται ότι ήλθε στην Τουρκία από την Κίνα με το θέατρο σκιών του. Αποφασίζοντας να εγκατασταθεί πλέον μόνιμα στηνΠόλη, προσάρμοσε τόσο τη ζωή του όσο και το θέατρό του στα ήθη των τούρκων. Ετσι, ωνόμασε τον πρωταγωνιστή του Καραγκιόζ, προέκταση στα ελληνικά Καραγκιόζης, που στα τούρκικα σημαίνει μαυρομάτης. Ο Μαυρομάτης πέθανε στην Τουρκία και πληροφορίες αναφέρουν ότι είχε βοηθό του τον Γιάννη Μπράχαλη, τον πρώτο καλλιτέχνη του είδους που έφερε τον Καραγκιόζη στην Ελλάδα.

• Συγκρίναμε τις φιγούρες από ξένες χώρες με τις δικές μας 

Δερμάτινη Φιγούρα Ιάβας: (περιοχή Yogyakarta - ύψος 55,3 εκ.) Ο Gatutkoko, από τους πρωταγωνιστές του έργου Mahabharata
Δερμάτινη Φιγούρα Μαλαισίας: (ύψος 86 εκ.) Ο Mabraia Wana, ο βασικότερος εχθρός του Seri Rama
Ο τούρκικος Karagoz  Δερμάτινη αντιπροσωπευτική Φιγούρα του κινέζικου θεάτρου σκιών (Mang - 24x13εκ.)

ΠΗΓΗ : Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου 

http://www.karagiozismuseum.gr

• Ακούσαμε ηχητικά έργα με τον Καραγκιόζη του Ευγένιου Σπαθάρη και φυσικά το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου " Σαν τον Καραγκιόζη" που έγινε ο "ύμνος" της τάξης ...

"Ο γάμος του Καραγκιόζη"

http://www.youtube.com/watch?v=TBXWrjDAyyI&feature=colike

" Ο Καραγκιόζης γιατρός" 

http://youtu.be/98hx-j1VJf8

"Ο Καραγκιόζης γραμματικός"

http://www.youtube.com/watch?v=jMQoyZziQ4g&feature=colike

"Ο Καραγκιόζης στο δικαστήριο"

http://www.youtube.com/watch?v=yLXJz6Vwul4&feature=colike

"Ο Μέγας Αλέξανδρος και το καταραμένο φίδι" ( το αγαπημένο των παιδιών )

http://youtu.be/Opx4aNaQMBA

• Γνωρίσαμε τις  φιγούρες του Θεάτρου Σκιών                                                       
• • Παρατηρήσαμε τις φιγούρες του Θεάτρου Σκιών και τις περιγράψαμε με επίθετα .   Καραγκιόζης : φτωχός , κουρελής , ξυπόλυτος , καραφλός . Μορφονιός : κοντός , αστείος , χοντροκέφαλος  κοκ
• • Βρήκαμε αντίθετα : φτωχός Καραγκιόζης - πλούσιος Πασάς , ξυπόλυτος -παπουτσωμένος!, κοντός -ψηλός , πονηρός - αγαθός , τεμπέλης - δουλευταράς  ...

ΦΙΓΟΥΡΕΣ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΚΙΩΝ 

	Ο Καραγκιόζης: Είναι ο ιδανικός τύπος του φτωχού Έλληνα, του τόσο φτωχού που έχει πια απαρνηθεί κάθε ιδιωτική φροντίδα κι έχει εξυψωθεί σε εύθυμη φιλοσοφική θεώρηση της ζωής. Είναι αγαθός, σκληρός καμμιά φορά στ'αστεία του, αλλά καλόκαρδος στο βάθος. Γεμάτος τεμπελιά και αισιοδοξία, αλλά και γεμάτος διάθεση ν'ανακατεύεται σε όλα. Τον ενδιαφέρει κάθε τι που γίνεται γύρω του, όλους τους πειράζει και τους κοροϊδεύει και προ πάντων τον ίδιο τον εαυτό του. Το χέρι του είναι εξαιρετικά ευκίνητο και υπερβολικά μακρύ, για σκηνικούς λόγους, για να μπορεί να ξύνει την πλάτη του και το κεφάλι του ή για να χειρονομεί. Επίσης έχει συμβολική σημασία γιατί εκπροσωπεί το έξυπνο πνεύμα του. Καρπαζώνει προθυμότατα, δέρνει αλλά και δέρνεται. Είναι ευφυολόγος, ετοιμόλογος και αστείος, ποτέ όμως γελοίος. Δεν είναι ταπεινός, ούτε όταν δέρνεται. Το δέχεται κι αυτό σαν μια κακοτυχία του και σαν συνέπεια της κακοκεφαλιάς του, με την ίδια εύθυμη εγκαρτέρηση και το ίδιο ειρωνικό του κέφι.
	Αγλαΐα : H γυναίκα του Καραγκιόζη. Εκπροσωπεί τον χαρακτήρα της φτωχής Ελληνίδας νοικοκυράς που προσπαθεί να βοηθήσει την οικογένειά της δουλεύοντας σε ευκατάστατες οικογένειες.
	Βεζυροπούλα: Είναι η κόρη του Πασά. Καλομαθημένη, και δείχνει να σέβεται τον πατέρα της, ωστόσο, καταφέρνει πάντα να πετυχαίνει  αυτό που επιδιώκει.
	Ο Χατζηαβάτης: Ο τύπος του ραγιά που ζει ακόμα με την ανάμνηση της τουρκοκρατίας. Παμπόνηρος, ανήσυχος για όλα, αδύνατος, δειλός, κόλακας και γαλίφος, κυρίως απέναντι στους ισχυρούς. Προσποιείται τον μισοκακόμοιρο ενώ ο νους του δουλεύει και ειδικά στις βρωμοδουλειές. Από την άλλη πλευρά, εκπροσωπεί τον τύπο του βιοπαλαιστή αστού. Το επάγγελμά του είναι τελάλης, μεσίτης και ταχυδρόμος που εκτελεί παραγγελίες του μπέη και του πασά. Ωστόσο είναι ευγενικός, αξιοπρεπής και αξιόπιστος. Οικογενειάρχης, αν και δεν παρουσιάζεται αυτό ποτέ στη σκηνή, είναι πιο μορφωμένος κοινωνικά από τον Καραγκιόζη και γνωρίζοντας καλύτερα τον κόσμο προσπαθεί πάντα να διορθώνει τον φίλο του ή να τον δασκαλεύει.
	Ο Μπέης: Αντιπροσωπεύει τον εύπορο αστό και γενικά τον άνθρωπο της ανώτερης κοινωνικής τάξης. Είναι καλός οικογενειάρχης, ηθικός και συνήθως δίνει παραγγελίες στον Χατζηαβάτη για διάφορες υποθέσεις του, χρησιμοποιώντας τον σαν τελάλη ή μεσίτη και ξεκινώντας μ'αυτόν τον τρόπο την πλοκή της υπόθεσης.
	Ο Διονύσιος: Σατυρίζει τον τύπο του ξεπεσμένου αριστοκράτη από την Ζάκυνθο ή απλά του φαντασιόπληκτου ζακυνθινού που πιστεύει πως κατάγεται από αρχοντική και πλούσια οικογένεια. Είναι όμως αξιοπρεπής, πολιτισμένος, αγαθός, ομιλητικός και εξαιρετικά γρήγορος στην ομιλία του όπως και οι συντοπίτες του. Ειναι καλοντυμένος, φορά ψηλό καπέλο και παρασύρεται εύκολα στις κατεργαριές του φίλου του, Καραγκιόζη.
	Ο Εβραίος: Το όνομά του είναι Σολομών ή Σολωμός, όπως τον αποκαλεί ο Καραγκιόζης. Είναι χαρακτήρας εμπόρου της πόλης και συγκεκριμένα της Θεσσαλονίκης, αρκετά πλούσιος, πολύ τσιγγούνης, πονηρός και δειλός. Σαν φιγούρα είναι πολύ ευχάριστη γιατί είναι δεμένος σε δυο μεριές και όταν χορεύει κουνιέται η μέση και το κεφάλι του σαν να είναι "ξεβιδωμένος", με αποτέλεσμα να γελάνε οι θεατές.

	Ο Μορφονιός: Ονομάζεται Ζαχαρίας, είναι νάνος με πελώριο κεφάλι και μακριά μύτη γι'αυτό μιλάει και μ'αυτή. Είναι καλοαναθρεμμένος και πολύ λιγόψυχος, έτσι, όταν τον φοβερίζει ο Καραγκιόζης λιποθυμάει.
	Μπαρμπα - Γιώργος: Εκπροσωπεί τον βουνίσιο έλληνα, τον γνήσιο ρουμελιώτη που ο χαρακτήρας του παρέμεινε αδιάφθορος μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Είναι τύπος αγαθός, ηθικός και δυνατός. Καμαρώνει που είναι θείος του Καραγκιόζη και γι'αυτό του προσφέρει στοργικά την προστασία του.
	Ο Σταύρακας: Ντυμένος κουτσαβάκικα, ο Σταύρακας, έχει θεωρία παλληκαρά αλλά συνέχεια τρώει ξύλο. Είναι ψεύτης, καυχησιάρης και ονομάζεται Σταυράκης Τζίμης από τον Περαία.
	Ο Πασάς: Είναι ο εκπρόσωπος της τούρκικης εξουσίας και την επισημότητά του την εκδηλώνει με το σοβαρό, αυστηρό ύφος του και με τον στόμφο της ομιλίας του. Είναι επιβλητικός, με πλούσιο ντύσιμο και δεν τραγουδάει ποτέ όπως τα άλλα πρόσωπα του θιάσου επειδή θεωρείται αξιοσέβαστος.
	Ο Βεληγκέκας: Αντιπροσωπεύει την εκτελεστική εξουσία της δημόσιας τάξης. Είναι τουρκαλβανός στην καταγωγή, κουτός, απολίτιστος, λιγόλογος και μιλά άσχημα τα ελληνικά με ανάμικτες αρβανίτικες και τούρκικες εκφράσεις.

Ο αείμνηστος καραγκιοζοπαίχτης Ευγένιος Σπαθάρης 

ΠΗΓΗ : Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών Δήμου Αμαρουσίου 

http://www.karagiozismuseum.gr

• Η αλφαβήτα του Θεάτρου Σκιών (μας λείπουν κάποια γράμματα , μα όσο κι αν ψάξαμε ... τίποτα)

Α: Αγλαΐα -Αλέξανδρος - ανφάς 

Β: Βεζυροπούλα- Βεληγκέκας 

Γ: Γιώργος (ο Μπάρμπας )

Δ: Διονύσιος-Δυνατός ( ο Μέγας Αλέξανδρος)

Ε:Ευγενική

Ζ: Ζαχαρίας 

Η: Ηθικός 

Θ: Θείος- Θέατρο 

Ι: Ιδανικά -Ινδία

Κ:Καραγκιόζης-Κολλητήρια- Κοπρίτης-Καραφλός

Λ:Λιμοκοντόρος

Μ:Μορφονιός- Μιριγκόγκος- Μπάρμπας 

Ν: Νιόνιος 

Ξ: Ξυπόλητος 

Ο: (ακόμα ψάχνουμε)

Π: Παράγκα- Προφίλ

Ρ: .........

Σ:Σταύρακας- Σαράι- Σκιά 

Τ:Τεμπέλης

Υ:............

Φ:Φίδι

Χ:Χατζηαβάτης

Ψ:..............

Ω:...........

• Είδαμε διάφορα είδη τέχνης με σκιές στο διαδίκτυο 

                                                               ΣΚΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

                                                                Σκιές στη διαφήμιση 

http://youtu.be/bNeVXdlRCSk



http://youtu.be/WVuV_xVDJDY



Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗΣ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ 

 http://youtu.be/TztXA6fUN9g

Είχα την τύχη να  παρακολουθήσω αυτή τη συγκλονιστική παράσταση  το 2001 .
 Η Άννα Κοκκίνου ήταν απερίγραπτη!!! 

                                                             

Hans Davis  Σόου με σκιές 

http://www.youtube.com/watch?v=CPFto6ghMV4&feature=colike

Σκιές από την Κίνα

http://youtu.be/HlthGDxDx7s 

                                                                What a wonderful world

http://youtu.be/hFe7eLwAXoc 

                                                             Πως να φτιάχνεις " ζωντανές" σκιές

http://youtu.be/vUmqRA_PdoU 

Παιχνιδίσματα με σκιές

Πόσα είναι τα πουλιά ?

Πηγή φωτογραφιών http://www.dinfo.gr

• Προσπαθήσαμε να κάνουμε και εμείς τέχνη με σκιά,  με τα σώματα μας, αλλά και με αντικείμενα και να γίνουμε και εμείς φιγούρες του Θεάτρου Σκιών 

Δέντρο

Πολυχέρης 

Πεταλούδα 

Κάκτος 

Μορφονιός 

Μορφονιός 

Ελάφι

Αράχνη

Power

Καραγκιόζης 

Ποιος είναι ο πιο ψηλός και ποιος ο πιο κοντός ?

• Αντιστοιχίσαμε τις φιγούρες με τα ονόματα τους και τα ομαδοποιήσαμε σύμφωνα με το αρχικό τους γράμμα.

• Ζωγραφίσαμε την αγαπημένη μας φιγούρα από το Θέατρο Σκιών και φτιάξαμε το δικό μας χάρτινο Καραγκιόζη 

 

Ο Μορφονιός 

• Είδαμε αρκετά έργα με τον Καραγκιόζη και παίξαμε γλωσσικά παιχνίδια με τα επαγγέλματα . 

  Ο Καραγκιόζης γιατρός . Τι κάνει? - Γιατρεύει
Δικαστής . Τι κάνει ? Δικάζει
Αστυνομικός .Τι κάνει ? Αστυνάζει!!!

• Μάθαμε ότι Καραγκιόζης σημαίνει μαυρομάτης και παίξαμε με το πρόθεμα Καρά με τα ονόματα μας . 

Καρα + Ειρήνη = Καραειρήνη
Καρά + Γιάννης = Καραγιάννης κοκ

• • Παρατηρήσαμε την ιδιαίτερη ομιλία (ντοπιολαλιά) του κάθε ήρωα και προσπαθήσαμε να την μιμηθούμε 
  • Αντιστοιχίσαμε  καρτέλες με κεφαλαία και πεζά γράμματα με τα ονόματα των ηρώων του Θ.Σ.

• Παιχνίδι παρατηρητικότητας με παιχνίδια από την Κάτια και τον Πέρυ ( Βρες τη σωστή σκιά )

•  Παιχνίδι μνήμης με σπιρτόκουτα που έχουν φιγούρες Θεάτρου Σκιών . "Βρες τις ίδιες φιγούρες"

...και συνεχίζουμε...